Metody

METODY PRACY Z DZIEĆMI W NASZYM PRZEDSZKOLU    

Wiek przedszkolny to okres wzmożonej aktywności poznawczej wyrażającej się silną potrzebą intelektualną wrażeń,  dużym napięciem emocjonalnym i potrzebą działania. Zadaniem wychowania przedszkolnego jest zatem stworzenie sytuacji, w których dziecko znalazłoby zaspokojenie tych potrzeb. Zapewniając dzieciom osiąganie systematycznych postępów i sukcesów, radzenie sobie z trudnościami, stwarzając wszystkim dzieciom szansę rozwoju na miarę ich możliwości, wykorzystujemy metody.

METODY CZYNNE :

Metodę ćwiczeń (dzieci są pobudzane do naśladownictwa i utrwalania pewnych czynności. Ćwiczenia te wzbogacają ich ruchową sprawność, ale nie tylko. Metoda ćwiczeń wzbogaca wiedzę i umiejętności praktyczne. Głównym celem tej metody jest kształtowanie pożądanych postaw u dzieci).

Metodę zadań stawianych dziecku (Metoda oparta na samodzielnej działalności dziecka, indywidualnych rozwiązywaniu problemów i wysnuwaniu wniosków. Pedagog stawia przed wychowankiem zadanie, które rozwiązuje samodzielnie. Mogą to być na przykład tworzenia prac plastycznych, obserwacja przyrody oraz różnego rodzaju rebusy, łamigłówki).

Metodę kierowania własną działalnością dziecka (W tej metodzie nauczyciel zobowiązany jest do inspirowania dziecka oraz zachęcania go do samodzielnej działalności, samorozwoju).

Metodę samodzielnych doświadczeń (Głównym celem tej metody jest ułatwienie maluchom nawiązywanie kontaktów ze społeczeństwem, przyrodą, tradycją, kulturą oraz sztuką. Nauczyciele stwarzają warunki do spontanicznych zachowań,  postępowań oraz zabawy).

 METODY SŁOWNE

 Metoda żywego słowa (Metoda przygotowująca dzieci do pisania, czytania a także liczenia. Oparta na pracy słowem. Pobudza ona wyobraźnię i procesy poznawcze. Uczy dzieci wrażliwości na piękno, pobudzając w nich pozytywne uczucia płynące z obcowania z literaturą piękną. Dzieci dzięki tej metodzie poznają wartość słowa pisanego).

Instrukcje i objaśnienia (Głównie dotyczą instruowania podczas przygotowania do wykonania zadania powierzonego dzieciom. Towarzyszą poznawaniu nawyków higienicznych, rozwojowi fizycznemu i nabywaniu nowych umiejętności.)

Sposoby społecznego porozumienia (Metoda może przejawiać się w postaci dezaprobaty lub aprobaty, a także upominań, przekonywań, zakazów oraz nakazów.)

Opowiadania, rozmowy, zagadki ( Metody bardzo lubiane przez dzieci. Pomagają im rozwijać spostrzegawczość, logiczne myślenie a także odwoływać się do posiadanej już wiedzy. Rozwijają procesy poznawcze, zasób informacji i wiedzy oraz pomagają dzieciom wzbogacać się intelektualnie.)

METODY PERCEPCYJNE

Metodę przykładu ( Metoda ta oparta jest na osobach dorosłych czyli wzorcach. Opiekunowie dzieci powinni swoją postawą, zachowaniem a także ubiorem dawać przykład.)

Metodę pokazu i obserwacji (Nauczyciel w trakcie tej metody ma za zadanie skupić uwagę podopiecznego na obserwowanej czynności, rzeczy lub istocie np. obserwacja psa czy pokaz sznurowania obuwia).

Metodę uprzystępniania sztuki (Metoda opierająca się na odbiorze dzieł sztuki takich jak obrazy, muzyka, literatura czy sztuka teatralna. Nauczyciel korzystający z tej metody powinien możliwe jak najpełniej przybliżyć przedszkolakom wyżej wymienione dzieła, pomóc im je zrozumieć i w odpowiedni sposób przeżyć)

Znawca tematyki  M. Kwiatkowska twierdzi iż najlepsze wyniki osiągają metody czynne wraz z połączeniem metod słownych i percepcyjnych.

 

NOWATORSKIE METODY NAUCZANIA STOSOWANE W PRACY PRZEDSZKOLA.

 

METODA TWÓRCZEGO MYŚLENIA J. OSBORNE „BURZA MÓZGÓW”

Metoda ta jest szczególnie polecana podczas rozwiązywania problemów. Wszyscy uczestnicy mają prawo zgłaszać swoje pomysły, pomysły te nie podlegają ocenie. Ważna jest duża liczba pomysłów, nie jest istotne, kto jest autorem poszczególnych pomysłów. Po zakończeniu zgłoszeń można przystąpić do oceny pomysłów pod kątem przydatności do rozwiązania konkretnego zadania.

METODA AKTYWNEGO SŁUCHANIA MUZYKI WEDŁUG BATII STRAUSS

Metoda Batii Strauss pozwala na przybliżenie dzieciom muzyki klasycznej. Dzieci aktywnie słuchają tzn. słuchając, wykonują proste ruchy rytmiczne siedząc, lub proste ruchy taneczne proponowane przez nauczyciela. W przypadku dzieci młodszych są to proste ruchy ilustracyjne, krótkie opowiadania związane z każdym utworem muzycznym. Poprzez „aktywne słuchanie” dzieci nieświadomie poznają strukturę utworu muzycznego. Kontakt z muzyką jest dla dziecka źródłem twórczych poczynań, różnorodnych poszukiwań, stymuluje dziecko do samowyrażania się (np. w tańcu, śpiewie). Poprzez kontakt z muzyką rozwijają się u dziecka pozytywne cechy charakteru, zdolności poznawcze, a cała osobowość kształtowana jest harmonijnie i wielostronnie.

PEDAGOGIKA ZABAWY

Pedagogika zabawy jest metodą, która stwarza możliwości dzieciom do działania w atmosferze akceptacji i zaufania. Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie prowadzącemu różnorodnych pomysłów, które umożliwią świadomą i kreatywną pracę z grupą. Aktywizowanie uczniów w procesie nauczania jest obecnie uznawane za najważniejszą zasadę nauczania i uczenia się. Głównymi celami pedagogiki zabawy są: harmonijny i wszechstronny rozwój dziecka, pomoc w odkrywaniu najlepszych cech dziecka. Pedagogika ta włącza do nauczania i wychowania metody kreatywne, aktywizujące, pobudzające emocje i wyobraźnię z przełożeniem ich na takie sytuacje, w których uczestnik grupy może bez lęku rozwijać swoje najlepsze strony. Proponuje zabawy i gry, które:-zapewniają dobrowolność uczestnictwa,-wykluczają rywalizację,-dają możliwość komunikowania się poprzez ruch, słowo, plastykę, oraz inne środki wyrazu. Głównym atrybutem wykorzystywanym w pracy opisywaną metodą jest duża, kolorowa chusta, która przyciąga uwagę dzieci, ożywia je i daje im wiele radości, uśmiechu. Jest ona wspaniałym środkiem do rozbudzenia dziecięcej wyobraźni, kiedy staje się balonem, wiatrem, łodzią, siecią rybacką oraz tym wszystkim, o czym tylko można pomarzyć. Możliwości jej zastosowania są nieograniczone, dlatego staje się ona dowodem na to, że im prostsze formy i pomoce, tym lepsza zabawa.

METODA WPROWADZENIA W ŚWIAT PISMA IRENY MAJCHRZAK

Nauka czytania rozpoczyna się od globalnego czytania własnego imienia dziecka. Poprzez zestaw ćwiczeń zwanych „ścianą pełną liter” dziecko poznaje małe i wielkie litery. Każdą literę należy pokazuje się mu tylko raz. Następny etap nauki nosi nazwę „targu liter”. Jest to okres zabaw i gier prowadzonych z wykorzystaniem liter, sylab i wyrazów   o prostej budowie. Kolejny etap to „gra w sylaby” odnosząca się do powolnego przejścia do czytania ze zrozumieniem. Ostatni etap „nazywanie świata”, to zabawa, w której dzieci nazywają przedmioty znajdujące się w sali.

ELEMENTY DZIECIĘCEJ MATEMATYKI E. GRUSZCZYK – KOLCZYŃSKIEJ I E. ZIELIŃSKIEJ

W edukacji matematycznej przedszkolaków najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka. Stanowią one budulec, z którego dziecko tworzy pojęcia i umiejętności. Jeżeli doświadczenia są specjalne dobrane, przyczyniają się także do rozwoju myślenia i hartowania dziecięcej odporności. Celem tej metody jest wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci. Zaplanowane działania służą wprowadzeniu nowych treści lub uporządkowania i ukierunkowania nagromadzonych doświadczeń. Głównym sposobem uczenia się matematyki jest rozwiązywanie zadań. Nauczyciel dostosowuje treści kształcenia do możliwości intelektualnych dzieci. Ta metoda ma wspomagać rozwój umiejętności matematycznych i uczy dzieci radzenia sobie z emocjami. Edukacja matematyczna Gruszczyk- Kolczyńskiej sprzyja stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci, a także dobrze przygotowuje je do nauki matematyki w szkole. Metoda sprzyja rozwojowi inteligencji operacyjnej dzieci, uodparnia je na sytuacje trudne i rozwija ich umiejętności.

ELEMENTY METODY RUCHU ROZWIJAJĄCEGO, TERAPII I WSPOMAGANIA ROZWOJU WERONIKI SHERBORNE   

Jest prosta, naturalna i możliwa do zastosowania w każdych warunkach, bez konieczności używania przyrządów. Ćwiczymy na boso, w niskich, bezpiecznych pozycjach i bez elementu współzawodnictwa. Po intensywnym wysiłku stosujemy odpoczynek i relaks. Metoda ta nawiązuje do „języka ciała”, czyli ćwiczenia stanowią formę naszego komunikowania się z innymi. Ze względu na swą prostotę i naturalność jest to metoda dla każdego. Każdy może w niej uczestniczyć w takim zakresie, w jakim jest to dla niego możliwe. Nie ma słabych, gorszych, czy smutnych. Wszyscy są aktywni, radośni i zwycięscy. Każdemu coś się uda, każdy zostanie pochwalony i zachęcony do dalszych wysiłków.

BAJKOTERAPIA

Bajkoterapia pomaga w przezwyciężeniu lęków związanych z różnymi sytuacjami. Wykorzystuje się odpowiednio dobrany tekst. Dzięki temu w psychice dziecka pojawia się pozytywne myślenie, dzieci zaczynają rozumieć swoje uczucia, ich przejawy, a także przyczyny. Bajki terapeutyczne pokazują jak trzeba sobie radzić i przedstawiają pewne wzorce postępowania. Sprawiają, że dzieci zaczynają rozumieć świat, w którym żyją i przestają czuć się samotnie.

 

WYBRANE TECHNIKI RELAKSACYJNE 

Technika relaksacji według Jacobsona (w wersji B. Kaji) – polega na wykonywaniu przez dzieci czynności rozluźniania oraz napinania mięśni podczas zaproponowanej przez nauczyciela zabawy, nazywanej zabawą w słabego i silnego. Do zabaw wprowadzamy dobrze znane dzieciom postacie z bajek czy programów telewizyjnych przeznaczonych dla dzieci.

METODA EDUKACJI PRZEZ RUCH D. DZIAMSKIEJ

Metoda ta wykorzystuje naturalny, spontaniczny ruch dziecka w celu uaktywnienia jego zmysłów, dzięki którym poznaje otaczający świat. Narzędziem edukacji przez ruch jest koło integracji sensorycznej – spójności  i jednoczesności wykonywanych  przez dziecko czynności (dzieci patrzą, słuchają, kreślą, chodzą…), aktywizowania jednocześnie wielu zmysłów w procesie edukacyjnym. Ważnym elementem jest tu ruch np. w postaci klaskania, wyrzucania rąk, wahania, kołysania się w ławce, wstawania, siadania, krzyżowania nóg pod stołem, rąk na ławce, stukania palcami, kreślenia palcami po blacie różnorodnych wzorów, wędrówki palcami po kartce, zaciskania pięści, wyrzutów pięści lub dłoni w górę lub w dół, skoków, obrotów, a wszystko to spontanicznie i zgodnie z potrzebą ruszania się w mniejszej lub większej przestrzeni. Obserwacja tego ruchu przez nauczyciela staje się źródłem wielu ważnych informacji o samych dzieciach: kto z grupy jest dzieckiem kinestetycznym, kto radzi sobie z koordynacją, a kto wymaga wsparcia w tym względzie. Proponowane ćwiczenia uwzględniają możliwości motoryki dziecka oraz fizjologiczny ruch organizmu (zróżnicowanie ćwiczeń dla różnych grup wiekowych), a także rozwój społeczny dzieci (wspólnie z kolegami wykonywanie prac plastycznych). Istotnym elementem tej metody jest wykorzystanie origami oraz innych form plastycznych.  

METODA C. ORFFA

Orff wyszedł z założenia, iż kulturą fizyczną dziecka należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno- muzyczną oraz z kulturą słowa. Dlatego nawiązuje on do tradycyjnych, zanikających we współczesnych czasach form zabaw, ćwiczeń, tańców, muzyki, porzekadeł, legend, baśni, poezji, prozy itp. Te właśnie ginące formy ruchowo-muzyczno- słownych zainteresowań dzieci znalazły się u podstaw nowej metody, której głównym celem i zadaniem jest wyzwolenie u dzieci tendencji samo ekspresji i rozwijania inwencji twórczej zwłaszcza powiązanie muzyki z ruchem stanowi bardzo charakterystyczny rys omawianej metody. Szeroko rozbudowany repertuar ćwiczeń i zabaw daje możliwość rozwijania inwencji zarówno dzieciom wysoko uzdolnionym, jak i zaniedbanym, które mają okazję wyrównać swoje braki. Zarówno muzyka, jak i ruch oraz żywe słowo przenikają się wzajemnie, przy czym w konkretnych ćwiczeniach dominuje zwykle jeden z wymienionych elementów, gdy inne spełniają roję towarzyszącą lub podrzędną. Głównym celem i zadaniem tej metody jest wyzwolenie u dzieci tendencji do samoekspresji i rozwijania inwencji twórczej. Zdaniem C. Orffa muzyka rodzi się z mowy, ruchu i gestu. Wykorzystane i przetworzone na język muzyczny powinno być to, co dziecku najbliższe: słowo, gest, ruch. Zaspokojenie potrzeby ruchu w formie dobranej przez samo dziecko, daje okazję do rozładowania napięć emocjonalnych, do ich odreagowania.

METODA DOBREGO STARTU MARTY BOGDANOWICZ

Założeniem Metody Dobrego Startu jest jednocześnie rozwijanie funkcji językowych, funkcji spostrzeżeniowych: wzrokowych, słuchowych, dotykowych, kinetycznych (czucie ruchu) i motorycznych oraz współdziałania między tymi funkcjami, czyli integracji percepcyjno- motorycznej. Są to funkcje, które leżą u podstaw złożonych czynności czytania i pisania. Usprawnianie w tym zakresie, jak również kształtowanie lateralizacji (ćwiczenia ustalania ręki dominującej) i orientacji w prawej i lewej stronie ciała jest wskazana dla dzieci przygotowujących się do nauki czytania i pisania. Ćwiczenia prowadzą do większej harmonii psychoruchowej: wyższego poziomu rozwoju i współdziałania funkcji intelektualnych ( mowy, myślenia) i instrumentalnych (spostrzeżeniowo- ruchowych). Dzięki temu dochodzi do prawidłowego wykonywania czynności ruchowych we właściwym czasie i przestrzeni, w harmonii z czynnościami poznawczymi, w tym językowymi.

ZABAWY BADAWCZE, DOŚWIADCZANIA, OBSERWACJE PRZYRODNICZE

Naturalną metodą poznawczą stosowaną przez dzieci w wieku przedszkolnym jest aktywność badawcza, występuje ona w dwóch postaciach. Pierwsza to samodzielne odkrywanie. Dziecko ma tu pełną swobodę działania, samo wyznacza sobie tempo i czas pracy, ale jednocześnie jest to uczenie się drogą prób i błędów, w którym narażone jest ono na wiele trudności i porażek. Drugi sposób odbywa się pod kierunkiem nauczyciela. Nauczyciel zajmuje tu rolę inicjatora sytuacji, prowokuje do stawiania pytań, udostępnia stosowne metody i pomoce badawcze, ukierunkowuje go podczas badań i eksperymentowania.

PEDAGOGIKA ZABAWY „KLANZA”

Pedagogika zabawy jest metodą, która stwarza możliwości dzieciom do działania w atmosferze akceptacji i zaufania. Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie prowadzącemu różnorodnych pomysłów, które umożliwią świadomą i kreatywną pracę z grupą. Aktywizowanie uczniów w procesie nauczania jest obecnie uznawane za najważniejszą zasadę nauczania i uczenia się. Głównymi celami pedagogiki zabawy są: harmonijny i wszechstronny rozwój dziecka, pomoc w odkrywaniu najlepszych cech dziecka. Pedagogika ta włącza do nauczania i wychowania metody kreatywne, aktywizujące, pobudzające emocje i wyobraźnię z przełożeniem ich na takie sytuacje, w których uczestnik grupy może bez lęku rozwijać swoje najlepsze strony.

Proponujemy zabawy i gry, które:

• zapewniają dobrowolność uczestnictwa,
• wykluczają rywalizację,
• dają możliwość komunikowania się poprzez ruch, słowo, plastykę, oraz inne środki wyrazu.

Głównym atrybutem wykorzystywanym w pracy opisywaną metodą jest duża, kolorowa chusta, która przyciąga uwagę dzieci, ożywia je i daje im wiele radości, uśmiechu. Pomaga dzieciom zapomnieć o strachu i poznać lepiej innych uczestników zabawy. Jest ona wspaniałym środkiem do rozbudzenia dziecięcej wyobraźni, kiedy staje się balonem, wiatrem, łodzią, siecią rybacką oraz tym wszystkim, o czym tylko można pomarzyć. Możliwości jej zastosowania są nieograniczone, dlatego staje się ona dowodem na to, że im prostsze formy i pomoce, tym lepsza zabawa.

METODA RUCHOWEJ EKSPRESJI TWÓRCZEJ   R. LABANA.

U podstaw tej metody leży naturalna ruchliwość i naturalny styl motoryki dziecka. Pozwala ona na posługiwanie się różnymi formami ruchu i ekspresji jak: ćwiczenia muzyczno- ruchowe, zabawy, taniec, opowieść ruchowa, inscenizacja, improwizacja ruchowa, pantomima, sceny dramatyczne. W metodzie uwzględnia się łączenie ruchu z muzyką i rytmem dlatego często przy realizacji zadań wykorzystuje się instrumenty perkusyjne. Każdy ćwiczący wykonuje zadania ruchowe na swój sposób i wobec tego pokaz wykonania jest zbędny, schodzi na dalszy plan. Należy tylko ćwiczącym wyjaśnić, co mają robić, a sposób wykonania będzie zależał od ich inwencji twórczej, pomysłowości, fantazji oraz doświadczeń ruchowych.

PODSTAWOWYMI FORMAMI ORGANIZACYJNYMI STOSOWANYMI W PRACY Z DZIEĆMI JEST DZIAŁALNOŚĆ:

• indywidualna
• zespołowa
• zbiorowa (zajęcia z całą grupą).